Hoe werken systeemopstellingen?
Formuleer voor jezelf een duidelijke vraag
Op het moment dat duidelijk is wat precies je probleem of jouw vraagstuk is, bekijkt de opsteller samen met jou wie en welke elementen in jouw situatie een rol spelen. Vervolgens worden deze personen, elementen of soms zelfs gedachten in de vorm van onafhankelijke plaatsvervangers (representanten) door jou fysiek in de ruimte “opgesteld” of neergezet. Vanaf dat ogenblik zijn alle opgestelde elementen vanuit hun positie verbonden met datgene of diegene die zij representeren en kunnen zij informatie geven die duidelijkheid geeft in jouw vraagstuk.
Hoe dat proces werkt is nog niet volledig te doorgronden, maar de praktijk heeft inmiddels uitgewezen dát het werkt.
Nadat de benodigde informatie is vrijgekomen, wordt duidelijk wat een goede oplossing voor jouw situatie zou kunnen zijn. Als die oplossing is gegeven, kun je plaats nemen in je eigen opstelling en het eindbeeld goed tot je nemen. Dan eindigt de opstelling en kan je met de nieuw verkregen inzichten in je dagelijks leven aan de slag.
De rol van de representant
Ben je representant in een opstelling, dan is het belangrijk dat je geen rol speelt, maar alleen maar wáárneemt wat je in jouw positie ervaart. Deze waarnemingen zijn belangrijk voor het verloop van een opstelling. Als je helemaal niets voelt, is het goed dit te melden. Verder hoef je als representant niets te doen. Bij een verandering van de positie kan je weer waarnemen wat het verschil is met de vorige positie: beter of slechter.
Het is vooral belangrijk om als representant geen conclusies te trekken over wat je zou behoren te voelen op basis van wat je ziet. Ook als het ingaat tegen je eigen normen en waarden of je eigen gevoel van wat goed of fout is, meld alleen dat wat je opmerkt als gevoel of waarneming. Het kan zijn dat er als reactie op de positie die je inneemt, beelden en ideeën in je opkomen. Ook deze kun je melden.
De opsteller kan af en toe aan je vragen om een bepaalde zin uit te spreken. Belangrijk is deze zin dan letterlijk te herhalen en pas daarna te checken of deze zin voor jouw als representant in deze positie klopt. Dit meld je dan weer even.
Ook al doe je als representant niet zelf een opstelling, het is heel leerzaam om in die van anderen te staan. Ook voor je eigen leerproces kan dit veel betekenis hebben.
