Meer soorten logisch!
Over neurodiversiteit en de (verborgen) talenten van je collega's.
Waarom kun je met bepaalde collega's niet goed overweg? Daar kunnen natuurlijk heel veel redenen voor zijn. Een belangrijke component in onze onderlinge verhoudingen is dat je elkaar goed verstaat, dat je elkaar begrijpt. Dat is vaak al lastig wanneer collega's een andere mening over bepaalde onderwerpen hebben of een andere politieke voorkeur herhaaldelijk naar voren brengen. Maar wanneer mensen letterlijk een andere manier van denken hebben, wordt het wel heel ingewikkeld. Die verschillen leveren namelijk nogal eens misverstanden in de communicatie op zonder dat mensen snappen waarom.
De eigen logica is leidend
"Ja, maar dat is toch logisch!", wordt er uitgeroepen in menig meningsverschil. Bedoeld wordt dan dat er één manier is waarop iets aangepakt of bekeken dient te worden, een manier die voor iedereen bekend zou moeten zijn. Het is heel verleidelijk om te denken dat jouw eigen logica een logica is die iedereen kent. Je doet de dingen immers van begin tot einde, van A tot Z, het een volgt op het ander. Dat is hoe we het geleerd hebben. Alsof de manier waarop wij denken net zo logisch en opeenvolgend is als 1 + 1 = 2. Niets is echter minder waar!
Verschillen in denkstijlen
Net zoals er verschillen zijn in mensen die een donkere of lichte huid hebben, die links- of rechtshandig zijn, die goed in wiskunde of taal zijn, bestaan er mensen die een voorkeur hebben voor het denken met hun linker- of rechterhersenhelft. De linker- en de rechterhersenhelft hebben elk ook weer andere kenmerken, weergegeven in figuur 1.
Figuur 1 - Verschillen in kenmerken van de twee hersenhelften en daarmee in denkstijlen.
Een voorkeur voor het denken via de ene of de andere hersenhelft, levert ook een andere denkstijl op. Deze verschillende denkstijlen worden niet alleen bepaald door de kenmerken van de verschillende hersenhelften, maar ook door een andere organisatie of bedrading van het brein. Dat wordt neurodiversiteit genoemd, een afkorting van de twee woorden 'neurologische diversiteit'.
Conceptuele denkers
De meeste mensen zijn wat wij de lijndenkers noemen. Immers de meerderheid van de mensen heeft, zeg maar, de voordeur tot hun denken aan de linkerkant zitten. De rechterhersenhelft denkers zijn wat wij de conceptueel denkers noemen. Dit zijn ook de mensen die de bekende labels opgeplakt krijgen: dyslexie, dyscalculie, ADHD, ADD, autisme en hoogbegaafdheid. Conceptueel denkers denken in beelden, in grote gehelen, in concepten en ideeën. Zij hebben veel associaties, zien de verbanden tussen dingen en letten vooral op de overeenkomsten en de patronen. Daardoor zijn ze over het algemeen creatief en kunnen zij eenvoudige oplossingen bedenken voor complexe vraagstukken. Ze zien dingen vanuit verschillende kanten en zijn daardoor goed in snel handelen en improviseren. Dat is niet altijd logisch volgens de lijndenkers. Maar het conceptuele denken volgt haar eigen logica en heeft haar eigen talenten.
Bruggen bouwen
Er is geen beter of slechter in de verschillende denkstijlen. Beiden hebben elkaar nodig om iets te bereiken. Daarom is het ook belangrijk om collega's die anders zijn dan jij eens met andere ogen te bekijken. Denken ze soms anders dan jij? Is dat de reden waarom je elkaar mis verstaat en je de ander daarom maar 'raar' vindt? Wanneer je voorbij het label kijkt van de dyslecticus of de ADHD-er, dat van de 'starre manager' of de 'bureaucraat', zie je mensen die in sterke mate een of meerdere talenten bezitten die jij waarschijnlijk niet hebt en waar je gebruik van kunt maken. Zo kun je bruggen gaan bouwen, wordt het gemakkelijker om taken te verdelen en wordt een ieder meer gezien in zijn of haar kwaliteiten.
Luister deze Podcast!
Duco is ook een echte conceptueel denker. Hij bemoeit zich graag met alles in zijn werk, niet omdat hij vindt dat de ander het niet kan, maar vooral omdat hij het grotere plaatje overziet. Dat wordt hem niet altijd in dank afgenomen en leidt ook wel eens tot conflicten en aanvaringen:
Meer podcasts beluisteren? Ga naar ons Soundcloudkanaal of klik op deze pagina.
