website element

Autisme

De kwaliteiten van mensen met autisme:

  • ​denken in concepten, in beelden, in associaties. Dit is een heel snelle manier van informatie verwerken;
  • bekijken problemen van veel verschillende kanten;
  • zien veel verbanden en structuren en hebben een groot analytisch vermogen;
  • zijn heel creatief, vooral in het bedenken van oplossingen voor complexe problemen;
  • hebben oog voor detail en zijn heel concreet ingesteld;
  • zijn realistisch, eerlijk en objectief;
  • zijn perfectionistisch en leven volgens de heersende of zelf opgestelde regels;
  • zijn gericht op feiten en berekenend;
  • hebben en sterk rechtvaardigheidsgevoel;
  • denken van groot naar klein.

Autisme een stoornis?

De neiging om "lastig gedrag" van kinderen en volwassenen te diagnostiseren als een stoornis is groot in Nederland en andere Westerse landen. Wij spreken op deze website liever niet van stoornissen omdat we denken dat een label als autisme niet per se betekent dat er iets "mis" met je is, dat je "ziek" bent of dat iets in je hersenen "het niet doet". 

Wij denken eerder dat een dominantie van de rechter hersenhelft in het denken - dit noemen wij conceptueel denken - in combinatie met een natuurlijk aangeboren zwakte - zoals iedereen zwaktes heeft - of een andere organisatie/"bedrading" van de hersenen dit fenomeen veroorzaakt. Dan is het vooral een uiting van de diversiteit die er tussen mensen bestaat, een diversiteit die zich niet alleen uit  in uiterlijke kenmerken of in talenten en kwaliteiten, maar ook in hoe de hersenen werken. Dit wordt ook wel neurodiversiteit genoemd, een term die overigens door een aantal mensen met autisme is bedacht.

Een andere neiging is ook om alles in het gedrag van een kind of volwassene negatief te labelen. Het is heel interessant om de kenmerken van autisme eens om te draaien in positieve kwaliteiten, zie bovenstaand lijstje. Niet dat we daarmee de problemen van mensen met autisme willen bagatelliseren - die kunnen nl. heel groot zijn - maar het geeft beslist een ander perspectief.

Podcast over Autisme 

Tamara noemt zichzelf een extraverte autist, d.w.z. dat ze erg direct is en de dingen benoemt die ze ziet en ervaart. Dat vinden mensen vaak ongemakkelijk. Sociaal gewenst gedrag is voor haar een show opvoeren die haar niet ligt. Door haar autisme kijkt ze veel zwart-witter naar de wereld. Daarnaast is ze hooggevoelig en dat zorgt regelmatig voor stress. Stress omdat ze er op de basis- en middelbare school niet tussen paste. Tamara vertelt er open over en geeft trucjes.

Stefan verzet zich tegen elke vorm van uitsluiting op grond van bijvoorbeeld (medische) labels en is daarom voorzitter geworden van de League. Hij wil een rolmodel zijn voor andere mensen met een label en dan in het bijzonder voor hen met het label autisme. Nadat hij een promotieonderzoek had afgerond, had hij moeite een baan te vinden op zijn eigen niveau en de neiging om zijn ambities naar beneden bij te stellen. Dat doet hij nu niet meer. Hierover vertelt hij in deze podcast.

De officiële definitie van autisme

Autisme wordt officieel ASS genoemd: Autisme Spectrum Stoornis. Autisme is volgens de wetenschap een aangeboren pervasieve (= diep doordringende) ontwikkelingsstoornis die zich kenmerkt door beperkingen op het gebied van sociale interactie en (non-)verbale communicatie en door een beperkt, repetitief of stereotiep gedragspatroon. 

De volgende vormen van autisme worden onderscheiden:

  • Klassiek autisme;
  • Pervasieve Ontwikkelingsstoornis-Niet Anderszins Omschreven (PDD-NOS). 
  • Hoogfunctionerend Autisme (HFA);
  • Syndroom van Asperger;

De eerste vorm gaat regelmatig samen met een matige of ernstige verstandelijke handicap en bepaalt nogal eens het beeld  dat mensen hebben over autisme en de vooroordelen die daar dan mee samenhangen. PDD-NOS laat een grote diversiteit aan intelligentieniveaus zien. De laatste twee vormen zijn vooral zichtbaar bij mensen met een normale tot hoogbegaafd intelligentieniveau en worden regelmatig als hetzelfde beschouwd.

Opmerking: Wij richten ons op deze pagina vooral op mensen met autisme met een normaal tot bovengemiddeld intelligentieniveau.

Het belangrijkste over autisme is het volgende:

  • Voor mensen met autisme komen veel prikkels op zeer indringende wijze binnen. Ze zijn sterk overgevoelig. Dat is voor hen zo overweldigend dat ze daarvoor "terugdeinzen". Dat komt op anderen over alsof prikkels van buitenaf helemaal niet doorkomen, maar niets is minder waar. Als gevolg hiervan gaat autisme nogal eens gepaard met gevoelens van angst en depressie.
  • Mensen met autisme hebben hier vooral last van in sociale contacten. Ze hebben moeite de grote hoeveelheid verbale en non-verbale informatie te interpreteren en daar een goede reactie op te geven. Een normale toon kan overkomen als hard, een duidelijk antwoord als een boos antwoord, e.d. Ze willen geen fouten maken en uit de toon vallen, dus moet de eigen reactie perfect zijn.
  • Niet alle autistische kenmerken komen bij iedereen met autisme in even grote mate voor. Er is een enorme diversiteit binnen het autismespectrum. Je kan het als een geleide schaal zien: de een heeft er in heel lichte mate last van en herkent zich in een paar kenmerken, de ander heeft het in ernstige mate en herkent zich in alle kenmerken. 
  • Autisme zelf staat overigens los van intelligentie.
  • Autisme is op zeer jonge leeftijd lastig te diagnosticeren. Dit wordt overigens vaak gedaan aan de hand van diverse criteria uit de DSM-V. Wanneer mensen hoog of normaal begaafd zijn, komt het regelmatig voor dat autisme pas op latere leeftijd duidelijk wordt.
  • Volgens ons is autisme het directe gevolg van een dominantie of een sterke voorkeur voor het gebruiken van de rechter hersenhelft in het denken en verwerken van informatie. In de literatuur wordt dit niet zo stellig gezegd, maar wordt wel vermeld dat de rechter hersenhelft bij mensen met autisme bovengemiddeld is ontwikkeld. Waarschijnlijk wordt deze voorkeur voor de rechter hersenhelft gecombineerd met een natuurlijke, aangeboren zwakte voor het kunnen filteren en op afstand houden van informatie in de sociale context.
  • Autisme is erfelijk bepaald. De kans dat iemand autisme heeft, is verhoogd als ouders en/of broertjes en zusjes dit ook hebben, of wanneer één van hen dyslexie, AD(H)D,  dyscalculie of hoogbegaafdheid heeft. Sommige bronnen vermelden dat autisme het gevolg is van trauma. Trauma en overmatige stress verergeren in ieder geval de symptomen van autisme.
  • De comorbiditeit (= het tesamen voorkomen van verschillende diagnoses) met dyslexie, dyscalculie, AD(H)D en hoogbegaafdheid is hoog. 
  • Het huidige onderwijssysteem - dat lineair is ingesteld - versterkt de negatieve verschijnselen van autisme doordat kinderen niet in het systeem passen en daardoor gefrustreerd en angstig raken.

Belangrijk:

In onze ervaring is het mogelijk om minder last te hebben van deze kenmerken op het moment dat je leert omgaan met het buitenhouden van al die sterke prikkels in combinatie met het inzicht in hoe het conceptuele denken voor jou werkt.

De kenmerken van autisme

Mensen met autisme hebben in meer of mindere mate:

  • moeite met het gebruik van verschillende vormen van non-verbaal gedrag, zoals oogcontact, gelaatsuitdrukkingen, lichaamshoudingen en gebaren om de sociale interactie te bepalen en te vergemakkelijken;
  • moeite om relaties aan te gaan met leeftijdgenoten die passen bij het eigen ontwikkelingsniveau;
  • problemen met het op spontane wijze beleven van plezier met anderen of bezigheden, voorwerpen of prestaties met anderen te delen;
  • moeite om in sociale contacten tot een inhoudelijke of emotionele uitwisseling te komen;
  • moeite om een gesprek met anderen te beginnen of te onderhouden;
  • hooggevoeligheid: impulsen, prikkels en emoties worden sterker waargenomen of gevoeld;
  • de neiging om stereotiep of met veel herhalingen in het taalgebruik te reageren of voor de ander eigenaardige woorden te gebruiken;
  • als kind moeite om mee te doen met spontane fantasiespellen ("doen-alsof spelletjes") of sociaal imiterende spellen ("nadoen" spelletjes) passend bij het eigen ontwikkelingsniveau;
  • als volwassene moeite hebben om je thuis te voelen op personeelsfeestjes, mee te gaan op groepsuitjes of het starten van small-talk bij het koffiezetapparaat;
  • moeite om zich in anderen in te leven;
  • problemen in de motorische coördinatie;
  • last van gevoelens van onzekerheid, angst of depressie als gevolg van dit alles.

En hier valt wat aan te doen!

 

Opmerking: Autisme is een diagnose die officieel alleen door psychiaters gesteld mag worden.