website element

ADD - Attention Deficit Disorder

De kwaliteiten van mensen met ADD

  • een sterk inbeeldingsvermogen hebben;
  • veel verbanden en structuren kunnen zien;
  • veel associaties hebben bij de informatie die zij binnenkrijgen;
  • daardoor in staat zijn om op veel verschillende impulsen en situaties in te spelen;
  • heel rustig overkomen;
  • goed nadenken over zaken;
  • snel kunnen handelen en anticiperen op situaties;
  • snel oplossingen hebben voor lastige situaties;
  • altijd veel ideeën en ambities hebben;
  • met veel dingen tegelijk bezig kunnen zijn;
  • empathisch zijn en een sterke intuïtie hebben;
  • eerlijk zijn.

ADD een stoornis?

De neiging om "lastig gedrag" van kinderen en volwassenen te diagnostiseren als een stoornis is groot in Nederland en andere Westerse landen. Wij spreken op deze website liever niet van stoornissen omdat we denken dat een label als ADD niet per se betekent dat er iets "mis" met je is, dat je "ziek" bent of dat iets in je hersenen "het niet doet". Wij denken eerder dat een dominantie van de rechter hersenhelft in het denken dit fenomeen veroorzaakt, waarschijnlijk in combinatie met andere omgevings- of persoonlijkheidsfactoren die wellicht ook weer per persoon verschillen. Dit andere denken noemen wij conceptueel denken. 

Een andere neiging is ook om alles in hun gedrag negatief te labelen. Het is heel interessant om de kenmerken van ADD om te draaien in positieve kwaliteiten, zoals hierboven is gedaan. Niet dat we daarmee de problemen van mensen met ADD willen bagatelliseren - die kunnen nl. heel groot zijn - maar het geeft beslist een ander perspectief.

Wat wij in ieder geval zien bij mensen met ADD is dat hun ambitieniveau vaak heel hoog ligt, ze zijn vaak erg perfectionistisch. Het beeld in hun hoofd is helemaal perfect, zo moet het eindresultaat van hun handelen dan ook vaak zijn. In hun hoofd werken ze dat helemaal uit voordat ze iets doen of zeggen. Dan lijken ze "langzaam" in hun handelen, maar niets is minder waar. Podcast 24 vertelt hier meer over.

De definitie van ADD

De Nederlandse vertaling van ADD is letterlijk: een aandachtstekortstoornis. ADD is sterk verwant met ADHD en wordt vaak als een subtype daarvan beschouwd, maar dan zonder de hyperactiviteit. 

Het belangrijkste over ADD is het volgende:

  • Mensen met ADD kennen zowel een toestand van heel gefocused zijn (= hyperfocus) als de toestand van geen focus hebben (= nonfocus).
  • Iemand met ADD denkt er lang over na voordat hij of zij iets zegt of schrijft omdat hij/zij wil dat het gezegde perfect is. Alle beelden en associaties die er in het hoofd zijn, moeten worden omgezet tot een perfecte zin en daardoor reageert hij/zij altijd te laat of lijken afwezig.  
  • Mensen met ADD kennen rusteloosheid ook (net als mensen met ADHD), die is vooral intern aanwezig, in het hoofd.
  • ADD is voor 70% erfelijk bepaald. De kans dat iemand ADD heeft, is verhoogd als ouders en/of broertjes en zusjes dit ook hebben, of wanneer één van hen ADHD, dyslexie, hoogbegaafdheid, dyscalculie of autisme heeft. 
  • De comorbiditeit (= het tesamen voorkomen van verschillende diagnoses) met hoogbegaafdheid, dyslexie, dyscalculie of autisme is 80%.
  • In geen enkele officiële diagnose staat genoemd dat kinderen of volwassenen met ADD beelddenkers of conceptuele denkers zijn, dat zij een voorkeur hebben voor het denken met de rechter hersenhelft die vervolgens resulteert in een andere denk- en leerstijl. Volgens ons is dat echter wel het geval.
  • ADD gaat niet over op het moment dat kinderen volwassen worden. 
  • Omgevingsfactoren (zoals roken en/of drinken tijdens de zwangerschap, vroeggeboorte of laag geboortegewicht) kunnen volgens wetenschappelijk onderzoek ook leiden tot een verhoogde kans op ADD bij het kind. Daarnaast zijn er veel sociale omstandigheden aan te wijzen die ook vaker leiden tot het stellen van de diagnose, maar niet per se hoeven te betekenen dat iemand ook ADD heeft: armoede, laag opleidingsniveau ouders, relatief jong zijn in de klas, te grote klassen, toename prestatiedruk op scholen en in de maatschappij. Volgens andere bronnen draagt trauma in de familie en/of stress ook bij aan het ontstaan van ADD. 
  • Het huidige onderwijssysteem - dat lineair is ingesteld - versterkt ook de negatieve verschijnselen van ADD doordat kinderen niet in het systeem passen en daardoor gefrustreerd raken.
  • In de DSM-5 valt ADD onder de neurobiologische ontwikkelingsstoornissen en is het daardoor tot een psychiatrische stoornis verworden. De belangrijkste kenmerken zijn: onoplettendheid (aandachtstekort), snel afgeleid zijn, stemmingsschommelingen en rusteloosheid. Niet iedereen heeft al die kenmerken of heeft deze in dezelfde mate. De gevolgen van een dergelijk label voor het eigen zelfvertrouwen zijn enorm.

 

Belangrijk:

In onze ervaring is het mogelijk om minder last te hebben van deze kenmerken op het moment dat je leert omgaan met de hyperfocus/nonfocus in combinatie met het inzicht in hoe het conceptuele denken voor jou werkt.

Lieke, Jan Anne en Maarten kennen deze problemen ook!

Lieke is haar eigen bedrijf aan het opzetten en haar ADHD stelt haar voor nieuwe uitdagingen. De vrijheid om je eigen ding te doen heeft namelijk ook zijn nadelen: je moet dan helemaal zelf de structuur aanbrengen in je werkzaamheden. 

Volgens Jan Anne zijn mensen met ADD geen langzame denkers, maar conceptuele denkers die een enorme gedachtestroom hebben en op heel veel velden aan het schaken zijn. Zoveel velden dat hij in het verwoorden ervan al gauw verzand. 

Maarten studeert psychologie. Hij  merkt hoe lastig het soms is de juiste motivatie en concentratie op te brengen, maar hij wil ook het hele onderwijssysteem veranderen omdat conceptueel denkers er niet in passen.

Luister naar hun podcasts op deze pagina door op het Play ( ► ) icoon te klikken of op ons Soundcloudkanaal.

De kenmerken van ADD 

Kinderen en volwassenen met ADD hebben in meer of mindere mate last van:

  • het vasthouden van hun aandacht en concentratie: zij vinden het moeilijk om hun aandacht blijvend op een taak te richten en zich niet door allerlei prikkels uit de omgeving te laten afleiden;
  • hooggevoeligheid: impulsen, prikkels en emoties worden sterker waargenomen of gevoeld;
  • stemmingswisselingen: door hun innerlijke rusteloosheid kunnen zij soms een hele dag niets doen of blijven piekeren over zaken;
  • besluiteloosheid: het denken (in beelden) moet perfect uitgedacht zijn voor ze gaan handelen. Aangezien dat nooit perfect genoeg zal worden, wordt het handelen of spreken vaak uitgesteld en kan er geen besluit worden genomen.
  • problemen in de motorische coördinatie;
  • ordenen van taken en gedachten: ze vinden het moeilijk hun werk te plannen, om hun emoties, motivatie en alertheid te reguleren en laten eerdere ervaringen te veel meespelen bij beslissingen en verwachtingen over de toekomst. Ze reageren daardoor ook anders op beloning en straf. Ze zijn vaak dingen kwijt, vergeten dingen en zijn vaak te laat klaar.
 

 

Opmerking: ADD is een diagnose die officieel alleen door psychiaters gesteld mag worden. Wij kunnen, mogen en willen die diagnose niet stellen.